GMINNY PROGRAM PRZECIW DZIAŁANIA I OCHRONY OSÓB DOZNAJĄCYCH PRZEMOCY DOMOWEJ NA LATA 2024-2028
W celu efektywnego przeciwdziałania przemocy domowej, zmierzającego do zmniejszenia skali zjawiska przemocy oraz pogłębiania społecznej świadomości na mocy ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej wszystkie gminy w Polsce zobligowane są do tworzenia Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy Domowej oraz Ochrony Osób Doznających przemocy domowej. Rodzina jest najważniejszym środowiskiem w życiu człowieka, kształtującym osobowość, system wartości, styl życia. Niezmiernie ważną rolę w prawidłowo funkcjonującej rodzinie odgrywają wzajemne relacje pomiędzy rodzicami oparte na miłości i zrozumieniu. W przypadku gdy w rodzinie występuje problem społeczny rodzina nie jest w stanie realizować podstawowych zadań, role wewnątrz rodzinne ulegają zaburzeniu, łamane są reguły a zachowania poszczególnych członków rodziny stają się coraz bardziej niezgodne z normami prawnymi i moralnymi. Przemoc domowa może być skutkiem, jak i przyczyną dysfunkcji w rodzinie. Z obserwacji życia społecznego i lokalnego wiadomo, że ludzie bardzo niechętnie przyznają się do przemocy domowej. Wokół przemocy narosło wiele mitów. Jednym z nich jest przekonanie, że jest to zjawisko marginalne, występujące wyłącznie w patologicznych środowiskach, jak również , że to co dzieje się w domu ma w nim pozostać. Przemoc domowa w wielu środowiskach niestety nadal traktowana jest jako temat wstydliwy, upokarzający, a informacje o tym zjawisku nie opuszczają „czterech ścian”, w których często dochodzi do dramatów. Przemoc domowa została zdefiniowana w art. 2 ust.1 pkt. 1 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej . Zgodnie z tą definicją: przemoc domowa to wszystkie jednorazowe lub powtarzające się działania lub zaniechania naruszające prawa lub dobra osobiste osób wymienionych w pkt. 1, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą. Statystycznie większość osób doznających przemocy domowej stanowią kobiety. Innymi szczególnie wrażliwymi kategoriami osób doznających przemocy w rodzinie są m.in.: małoletni, osoby starsze, osoby z niepełnosprawnością. Szczególna ochrona i wsparcie powinny być dedykowane dzieciom, zarówno doznającym przemocy domowej, jak i będącym świadkami przemocy. Zmniejszenie skali zjawiska przemocy domowej jest procesem wymagającym czasu, wysiłku, nakładów finansowych, zaangażowania wielu służb, a także zmiany świadomości społecznej. Ze względu na swoją złożoność zjawisko przemocy domowej zasługuje na miano problemu interdyscyplinarnego i leży w kręgu zainteresowań pracowników pomocy społecznej, służby zdrowia, oświaty, wymiaru sprawiedliwości, terapeutów, funkcjonariuszy Policji oraz Prokuratury. W systemie przeciwdziałania przemocy domowej niezmiernie ważne jest zapewnienie odpowiedniej i kompleksowej pomocy osobom dotkniętym przemocą domową ukierunkowaną na zmianę niepożądanych zachowań i postaw na wzrost bezpieczeństwa tych osób i poprawę ich funkcjonowania w różnych sferach życia, jak i oddziaływań wobec osób ją stosujących.
- PODSTAWY PRAWNE PROGRAMU
- Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku (Tj. Dz. U. 1997, Nr 78 poz. 483 z późn. zm.),
- Ustawa z dnia 9 czerwca 2011r. o wspieraniu rodziny i pieczy zastępczej (Tj. Dz. U. z 2023 poz.1426 r. z późn. zm.),
- Ustawa z 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej ( Tj. Dz. U. z 2021 poz. 1249 z późn. zm),
- Ustawa z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (T.j Dz. U. z 2023 r. poz. 901 z późn.zm.),
- Ustawa z 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Tj. Dz. U. z 2023 r. poz. 2151.),
- Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 września 2023 r. w sprawie procedury „Niebieskie Karty” oraz wzorów formularzy „Niebieska Karta” (Dz. U. z 2023 r. poz. 1870).
- ZASOBY INSTYTUCJONALNE NA TERENIE GMINY SKAŁA FUNKCJONUJĄCE W OBSZRZE PRZECIWDZIALANIA PRZEMOCY DOMOWEJ
-
Do podmiotów realizujących zadania na rzecz przeciwdziałania przemocy domowej na terenie Gminy Skała należą:
Miejsko GminnyOśrodek Pomocy Społecznej – zapewnia obsługę organizacyjno-techniczną zespołu interdyscyplinarnego, pracownicy socjalni diagnozują sytuację i potrzeby osoby dotkniętej przemocą domową, udzielają kompleksowych informacji, organizują niezwłocznie dostęp do pomocy medycznej, psychologicznej , prawnej , koordynują pracami w grupach diagnostyczno pomocowych, realizują procedurę Niebieskie Karty, uczestniczą w pracach Zespołu Interdyscyplinarnego.
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie – udziela poradnictwa specjalistycznego (psychologicznoterapeutyczne, pedagogiczne i socjalne), tworzy i realizuje program korekcyjno-edukacyjny dla sprawców przemocy.
Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych - podejmuje czynności zmierzające do orzeczenia o zastosowaniu wobec osoby uzależnionej od alkoholu obowiązku poddania się leczeniu, przedstawiciel GKRPA uczestniczy w pracach Zespołu Interdyscyplinarnego oraz grup diagnostyczno - pomocowych.
Placówki lecznictwa odwykowego, realizujące zadania w ramach umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia: · Poradnia Terapii Uzależnienia od Alkoholu w Cianowicach– diagnozuje pacjentów uzależnionych i współuzależnionych, prowadzi terapię uzależnienia od alkoholu i współuzależnienia, wykonuje konsultacje specjalistyczne.
Komenda Powiatowa Policji - przyjmuje zgłoszenia od ofiar i świadków o stosowaniu przemocy w rodzinie oraz podejmuje interwencję w tych sprawach, a także realizuje procedurę Niebieskie Karty, funkcjonariusze uczestniczą w pracach Zespołu Interdyscyplinarnego oraz grup roboczych. Ponadto, Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji daje policji nowe narzędzie w postaci wydawania wobec sprawców przemocy nakazu natychmiastowego opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakazu zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia. Wydany nakaz opuszczenia mieszkania oraz zakaz zbliżania się obowiązują przez okres 90 dni.
Prokuratura Rejonowa - prowadzi postępowania przygotowawcze i wyjaśniające w sprawach dotyczących przestępstw związanych ze stosowaniem przemocy w rodzinie, przedstawiciel jest członkiem Zespołu Interdyscyplinarnego
Sąd Rejonowy - orzeka w sprawach karnych i rodzinnych, mając m.in. możliwość stosowania kar wobec sprawców przemocy oraz przymusu poddawania się terapii dla sprawców przemocy; kurator uczestniczy w pracach Zespołu Interdyscyplinarnego oraz grup diagnostyczno-pomocowych.
Zespół Interdyscyplinarny– kompleksowo realizuje procedurę Niebieskie Karty, dokonuje diagnozy zjawiska przemocy na terenie gminy, organizuje kampanie społeczne z zakresu przeciwdziałania przemocy.
Powiatowa Poradnia Psychologiczno – Pedagogiczna – prowadzi poradnictwo specjalistyczne oraz terapię dla dzieci i młodzieży oraz rodziców.
Placówki służby zdrowia – ośrodki zdrowia (lekarze, zwłaszcza pierwszego kontaktu, pielęgniarki, ratownicy medyczni), szpitalny oddział ratunkowy - w przypadku rozpoznania symptomów świadczących o stosowaniu przemocy mają uprawnienia do sporządzenia formularza Niebieska Karta, przedstawiciel służby zdrowia lekarz psychiatra uczestniczy w pracach Zespołu Interdyscyplinarnego oraz grup diagnostyczno - pomocowych. Lekarz POZ jest zobowiązany do wystawienia bezpłatnego zaświadczenie o przyczynach i rodzaju uszkodzeń ciała związanych z użyciem przemocy w rodzinie.
Placówki oświatowe na terenie Miasta i Gminy Skała– przedszkola, szkoły – pedagodzy, wychowawcy, mają bezpośredni kontakt z dziećmi i młodzieżą, są uprawnieni do sporządzenia formularza Niebieska Karta, uczestniczą w pracach Zespołu Interdyscyplinarnego oraz grup diagnostyczno-pomocowych. Pedagodzy i psycholodzy w ramach swych kompetencji obejmują dzieci i młodzież, ze zdiagnozowanym problemem przemocy, wsparciem na terenie szkoły.
Kościoły i związki wyznaniowe – prowadzą poradnie życia rodzinnego oraz świetlice dla dzieci z rodzin dysfunkcyjnych, w tym dotkniętych lub zagrożonych przemocą.
Organizacje pozarządowe:
Fundacja Wspomagająca Wychowanie „ARCHEZJA” - podejmuje działanie profilaktyczne i terapeutyczne wobec dzieci i młodzieży .
